لایه جلسه، لایه 5 مدل ارتباطات OSI است. این یک ارتباط منطقی با دوام است که بین نقاط پایانی به مدت طولانی وجود دارد. یک جلسه منفرد، تمام ارتباطات رفت و برگشت بین دو نقطه پایانی است. این به یک پروتکل کمک می‌کند تا پایدارتر و قابل اعتمادتر باشد. پروتکل TCP/IP لایه جلسه جداگانه‌ای ندارد، اما قابلیت‌های آن می‌تواند در لایه برنامه TCP/IP حضور داشته باشد.
لایه جلسه بین لایه انتقال و لایه ارائه در مدل OSI قرار دارد. لایه انتقال از انفجارهای کوتاه مدت داده‌ها تشکیل شده است، معمولاً در بسته‌ها. لایه انتقال نگران این نیست که آیا کامپیوترها در حال حاضر در ارتباط هستند یا خیر، فقط بسته‌ها را رفت و برگشت می‌فرستد. لایه جلسه این ترافیک شروع و توقف را به یک جلسه کلی بین دو نقطه پایانی با یک نقطه شروع و پایان خاص سازماندهی می‌کند. سپس لایه جلسه داده‌های همگن جمع‌آوری شده را به لایه ارائه می‌دهد.
لایه جلسه برای عملکرد اینترنت اهمیت دارد زیرا می‌تواند پهنای باند و قدرت پردازش را ذخیره کند. ارتباط رمزگذاری شده بین دو نقطه پایانی معمولاً در هنگام راه‌اندازی به مقدار زیادی از قدرت پردازش نیاز دارد تا اسرار مشترک را ایجاد و ارسال کند. با حفظ یک جلسه منفرد بین نقاط پایانی، می‌توان از همان اسرار برای مدتی استفاده کرد. اگر جلسه طولانی مدت وجود نداشته باشد، آن‌ها باید هر بار که می‌خواهند یک بسته داده را ارسال کنند، همان فرآیند راه‌اندازی گران‌قیمت را انجام دهند، که این کار کند است و نیاز به زیادی قدرت پردازش دارد.
احراز هویت می‌تواند در ابتدای یک جلسه اتفاق بیافتد. سپس تمام ارتباطات در این جلسه می‌تواند به عنوان آمده از یک منبع واحد در نظر گرفته شود، بدون نیاز به احراز هویت مجدد برای هر بسته داده ارسالی.
لایه جلسه می‌تواند نقاط چک‌پوینت را در داده‌هایی که باید منتقل شوند، شامل شود. اگر داده‌های ارسالی در طول انتقال گم یا خراب شوند، فقط داده‌های جدیدتر از آخرین نقطه چک‌پوینت نیاز به ارسال مجدد دارند. این کار به کاهش مقدار کل داده‌های منتقل شده کمک می‌کند. همچنین از سیستم‌های سطح بالاتر در برابر آگاهی از مشکلات انتقال داده سطح پایین محافظت می‌کند.
برای درک بهتر لایه جلسه، دو نفر در یک مهمانی را تصور کنید. معمولاً آن‌ها در ابتدای مهمانی به یکدیگر سلام می‌کنند، یک جلسه طولانی مدت بین آن‌ها آغاز می‌شود. مدت زمان گفتگو بین زمانی که سلام و خداحافظ می‌گویند، یک جلسه است. جملاتی که آن‌ها به یکدیگر می‌گویند، لایه انتقال است؛ حتی می‌توانند در مورد موضوعات مختلف صحبت کنند، مشابه لایه برنامه. یک جلسه منفرد حتی می‌تواند به طور موقت قطع شود؛ شاید یک نفر متوقف شود تا با کسی دیگر صحبت کند، اما سپس برگردد و با فرد اصلی صحبت کند و گفتگو را بدون سلام دیگری ادامه دهد. وقتی خداحافظ می‌گویند، جلسه پایان می‌یابد. شاید بعدها آن‌ها به یکدیگر برخورد کنند و سپس دوباره سلام کنند، یک جلسه جدید آغاز می‌شود.
لایه جلسه در جریان‌های رسانه‌ای مهم است. این می‌تواند به ترکیب جریان‌های داده جداگانه کمک کند، مانند یکی برای صدا و یکی برای ویدئو، به یک جلسه واحد. این می‌تواند با پروتکل‌های سطح بالا کنترل شود، مانند پروتکل آغاز جلسه (SIP).
TCP/IP و لایه جلسه
مدل OSI یک ساختار نظری است که نحوه ارتباط بین سیستم‌ها را می‌توان با آن فهمید. این مستقیماً به هیچ پیاده‌سازی خاصی مرتبط نیست. از سوی دیگر، TCP/IP یک پروتکل عملی است که در شبکه‌های کامپیوتری مدرن و در اینترنت استفاده می‌شود.
TCP/IP شامل لایه جلسه مشخصی نیست. به جای آن، قابلیت‌های لایه جلسه، ارائه و برنامه OSI همه به یک لایه برنامه TCP/IP ترکیب شده‌اند. بنابراین، هر گونه قابلیت جلسه موجود در یک شبکه TCP/IP باید بر روی یک پروتکل سطح بالاتر پیاده‌سازی شود که بر فراز TCP/IP قرار دارد.
پروتکل‌های لایه جلسه
چندین پروتکل مختلف لایه جلسه وجود دارد، از جمله:
پروتکل جریان داده AppleTalk (ADSP) و پروتکل جلسه AppleTalk (ASP) (منسوخ شده).
H.245. ITU X.225. لایه 2 ارسال (L2F) و پروتکل تونل‌زنی لایه 2 (L2TP).
سیستم ورودی/خروجی اساسی شبکه (NetBIOS).
پروتکل تونل‌زنی نقطه به نقطه (PPTP).
پروتکل کنترل انتقال زمان واقعی (RTCP).
فراخوانی رویه از راه دور (RPC).
پروتکل کنترل جلسه (SCP).
SIP.
پراکسی SOCKS.